Witold Bereś, Krzysztof Burnetko: Marek Edelman. Po słusznej stronie + Dziesięć rad dla nas wszystkich: słabych, wątpiących, samotnych (dodatek) 

OPIS EBOOKA

Żydowski bojownik i polski żołnierz podczas II wojny światowej. Lewicowiec, który nigdy nie wierzył w komunizm. Krytyk Izraela, który odmówił uznania ruchu oporu Palestyńczyków, dopóki nie zrezygnowali z terroryzmu. Lekarz, który ratował ludzkie życie poprzez pionierskie operacje na sercu. Działacz Solidarności, aresztowany w czasie stanu wojennego w Polsce. Bohater.

Ostrzegał, że „łatwo jest wzbudzać nienawiść w ludziach, ale dobroć, miłość – trudniej.” Wiedział, o czym mówi. Był świadkiem Holokaustu. Ale potem powtarzał: „Bez względu na to, kto jest bity, trzeba stać po jego stronie.”

Ledwo dwudziestoletni Marek Edelman dołączył do ruchu oporu w warszawskim getcie. Kiedy w 1943 roku wybuchło Powstanie, stał się jednym z jego przywódców. Po wojnie, w przeciwieństwie do swoich syjonistycznych przyjaciół z getta, postanowił pozostać w Polsce.

Pracował jako lekarz. Z czasem jego koledzy z branży medycznej i pacjenci zaczęli nazywać go „lekarzem od beznadziejnych przypadków”, ponieważ nie bał się stosować ryzykownych, ale skutecznych metod leczenia. To w getcie nauczył się, że trzeba walczyć o ludzkie życie do końca.

Dołączył również do opozycji antykomunistycznej. Tajna policja podsłuchiwała go, śledziła, a potem, pod rządami stanu wojennego w grudniu 1981 roku, uwięziła go.

Nieustannie pielęgnował pamięć o swoich towarzyszach z Powstania — i o wszystkich ofiarach getta. Wyjaśniał, że każdy z nich był bohaterem — nie tylko ci, którzy odważyli się walczyć, ale także ci, którzy trafili do obozów śmierci.

Kiedy komunizm upadł, kontynuował pracę na rzecz praw człowieka — na zniszczonych wojną Bałkanach, w Iranie, na Kubie, w Tybecie, a także w Europie.

Lubił mówić, że demokracja i wolność nie mogą być brane za pewnik, i aż do swoich ostatnich dni ostrzegał przed odrodzeniem się nacjonalizmu.

Autorzy, aktywni w opozycji demokratycznej pod rządami komunizmu, po raz pierwszy przeprowadzili wywiad z Edelmanem w imieniu nielegalnej gazety, którą publikowali w podziemiu. Od tego momentu spotkania z Edelmanem stały się częścią ich życia. Ostatecznie poświęcili Edelmanowi nie mniej niż trzy książki. Każda z nich była bestsellerem w Polsce, a tłumaczenia ukazały się w Izraelu, Niemczech i Rosji.

Anglojęzyczna wersja tej biografii opiera się na wszystkich trzech książkach i wielu rozmowach z Edelmanem.

RECENZJE

Marek Edelman był moim dowódcą podczas Powstania w Getcie i wielkim przyjacielem. Nie był łatwym człowiekiem do współpracy i nie zgadzaliśmy się we wszystkim, ale był człowiekiem uczciwym i odważnym. Cieszę się, że są Polacy, którzy przywiązują wagę do pamięci o naszej walce i o samym Edelmanie.
SYMCHA ROTEM, ostatni żyjący weteran Powstania w Getcie Warszawskim, Jerozolima 2016

Żydowski bojownik i polski żołnierz podczas II wojny światowej. Lewicowiec, który nigdy nie wierzył w komunizm. Krytyk Izraela, który odmówił uznania ruchu oporu Palestyńczyków, dopóki nie zrezygnowali z terroryzmu. Lekarz, który ratował ludzkie życie poprzez pionierskie operacje na sercu. Działacz Solidarności, aresztowany w czasie stanu wojennego w Polsce. Bohater.
PROF. ZBIGNIEW BRZEZIŃSKI, doradca ds. bezpieczeństwa prezydenta Jimmi’ego Cartera

Dla mnie Marek Edelman jest ucieleśnieniem wszystkiego, co najlepsze w Polsce.
VACLAV HAVEL, prezydent Czech

Edelman jest nie na miejscu w tym świecie samozadowolenia, pięknych gestów i pochlebnych słów.
LECH WAŁĘSA, prezydent Polski

Marek Edelman był przyjacielem wszystkich, którzy cenią wolność, a jego życie wystarczyłoby na kilka pełnometrażowych filmów. Sam czerpałem z jego historii w swojej pracy. Cieszę się, że ta znakomita biografia Bereśa i Burnetko wkrótce ukaże się po angielsku. Może zainspiruje jakiegoś młodego reżysera do nakręcenia nowego filmu o żydowskich bohaterach, którzy walczyli o swoją wolność i naszą.
ANDRZEJ WAJDA, reżyser filmowy, laureat honorowego Oscara

Ta biografia, która opowiada niesamowitą historię życia tego bohatera naszych czasów, jest lekturą obowiązkową i powinna być nauczana w szkołach na całym świecie. Niektóre fragmenty tej poruszającej, smutnej, zabawnej, czasem szorstkiej książki są wręcz wzniosłe.
IDITH ZERTAL, historyk, autorka książki „Holokaust i polityka państwowości Izraela”

Nie jestem w stanie pisać o tamtych czasach bez wzruszenia i wykrzykników. Edelman odrzucał emocjonalność machnięciem ręki. „Nie rozwódź się nad tym” – mówi Bereśowi i Burnetko. „Nikt i tak tego nie zrozumie.” Więc i ja się nie będę rozwodzić. To książka, którą trzeba przeczytać.
IRENA GRUDZIŃSKA-GROSS, Uniwersytet Princeton


Edelman był człowiekiem o pięknym życiu. Ale Izrael ma problem z Żydami takimi jak Edelman. Ponieważ Edelman, pozostając w Europie po Holokauście, wyznaczył linię losu Żydów biegnącą równolegle do linii nakreślonej przez syjonistów i założycieli Izraela. Zajmie nam jeszcze sporo czasu, zanim pogodzimy się z takimi historiami. Ta książka próbuje wyjaśnić jego wybory.
ETGAR KERET, pisarz, scenarzysta, autor wielu tomów opowiadań, w tym ‘Tęskniąc za Kissingerem’